– podstawową funkcją jest zaopatrywanie organizmu w tlen i odprowadzanie z niego dwutlenku węgla
– 2 części układu oddechowego:
1. Drogi oddechowe – powietrze z O2 dostarczana jest do płuc
2. Płuca – narząd oddechowy, muszą być umieszczone wewnątrz organizmu, by nie ulegały wysychaniu
DROGI ODDECHOWE:
– jama nosowa z nozdrzami zewnętrznymi (otwory nosowe); w niej znajdują się:
A. gruczoły śluzowe, które nawilżają powietrze
B. obecność naczyń krwionośnych blisko śluzówki, które ocieplają powietrze
C. włoski, które wychwytują zanieczyszczenia
Funkcja receptorowa, górna część jamy nosowej: pole węchowe, receptory węchu bezpośrednio połączone z kresomózgowiem (płaty)
– za jamą nosową znajduje się gardło – wspólny odcinek 2 układów: oddechowego i pokarmowego. Składa się z:
A. podniebienia miękkiego, które zapobiega dostarczaniu się pokarmu do jamy nosowej
B. nagłośnia, która zamyka wlot do krtani.
Krtań – wzmocniona jest tkanką chrzęstną (nie zapada się, jest drożna). W niej znajdują się 2 błoniaste struktury w postaci fałdów, czyli struny głosowe. Między strunami znajduje się szczelina, powietrze przemieszcza się do tchawicy.
Tchawica – ma kształt rury wzmocnionej niepełnymi pierścieniami chrzęstnymi, ale też ułatwiają przemieszczanie się pokarmu. Wnętrze tchawicy wyściela nabłonek elastyczny wielorzędowy zaopatrzony w rzęski (dodatkowe wychwytywanie zanieczyszczeń, umożliwia wykrztuszanie). Tchawica rozgałęzia się na: 2 oskrzela płatowe, każde z nich na oskrzeliki )drzewo oskrzelowe).
NARZĄD ODDECHOWY – PŁUCA:
– jest prawe i lewo płuco
– prawe płuco zbudowane jest z 3 płatów, lewe zaś z 2 płatów (ze względu na serce)
– budowa pęcherzykowa, zwiększa powierzchnię wymiany gazowej
– pęcherzyki zbudowane są z tkanki nabłonka płaskiego, ułatwia wymianę gazową
– pęcherzyki oplata gęsta sieć naczyń włosowatych, ułatwia przenikanie gazu z pęcherzyków do krwi, i z krwi do pęcherzyków
– wnętrze pęcherzyków wyściela cienka warstwa płynu: 1. Ułatwia przenikanie gazów, 2. Płyn zapobiega zapadaniu się pęcherzyków (okrągły kształt)
– płuca nie są unerwione, nie odczuwamy bólu, ale to utrudnia wczesne wykrycie chorób płuc
