Notatka stworzona dla maturzystów, którzy chcą przypomnieć sobie najważniesze informacje do matury.
Cechy:
– trójwarstwowiec, jednojamowiec
– w większości pasożyty
Budowa
– mają na przekroju ciało obłe (okrągłe)
– ciało jest bezbarwne, wydłużone
– występuje wór skórno-mięśniowy (na powierzchni bezpostaciowy oskórek – chroni przed strawieniem, nabłonek – tworzy do wnętrza ciała fałdy są to wałki hypodermalne, pod nabłonkiem znajdują się mięśnie podłużne, wnętrze ciała wypełnia płyn surowiczy (ciesz), który spełnia funkcje szkieletowe – nadaje kształt.
Układ pokarmowy
Ma postać przewodu, otwarty z dwóch stron
Cecha aromorficzna – cecha, która pojawia się w danej grupie po raz pierwszy, pozwala osiągnąć wyższy stopień rozwojowy z związku z czym jest powielana w kolejnych grupach systematycznych
Układ pokarmowy
Zaczyna się otworem gębowym, potem długie jelito, kończy się otworem odbytowym.
Układ wydalniczy
Układ protonefrydialny – nie ma komórek, składa się z: dwóch kanałów wydalniczych ułożonych po bokach ciała, w wałkach hypodermalnych. Kanały te łączą się po stronie brzusznej i kończą się wspólnym otworem wydalniczym.
Układ nerwowy (drabinkowy)
Składa się z dwóch pni, pnie zlokalizowane są w wałkach hypodermalnych po stronie grzbietowej. W przedniej części znajdują się zwoje nerwowe połączone obrączką
Układ krwionośny
Brak
Układ oddechowy
Brak, oddychanie całą powierzchnią ciała
Układ rozrodczy
– rozdzielnopłciowe
Dymorfizm płciowy – osobniki różna się wyglądem: wielkość (samica większa), narządy parzyste, samiec – haczykowo zakończone ciało, pojedyncze narządy
2 typy nicieni
a) monokseniczne – rozwijające się u przedstawicieli wyłącznie jednego gatunku żywiciela
b) polikseniczne – rozwijające się w osobnikach należących do różnych gatunków
Cykl rozwojowy glisty ludzkiej
1) jajo inwazyjne (z larwami) czeka na połknięcie przez żywiciela
2) pochłonięte przez człowieka, trafią jelita, gdzie larwy wydostają się z osłon
3) larwy wędrują do płuc, ze względu na zapotrzebowanie w tlen, wnikają do pęcherzyków płucnych
4) następuje wielokrotne linienie
5) przedostają się do jelit, gdzie dorastają
6) w jelicie rozmnażają się płciowo
7) zapłodnione jaja zostają wydalone na zewnątrz
Przegląd wybranych przedstawicieli obleńców – wrotki.
– żyją w wodzie
– prowadzą wolno żyjący tryb życia
– wokół otworu gębowego znajduje się aparat wrotny (zespół rzęsek poruszających wodę)
– wykazują daleko idącą specjalizację układu pokarmowego (gruczoły śluzowe, jelito, żołądek)
– ciało zbudowane jest ze stałej, ściśle określonej liczby komórek (cecha charakterystyczna dla gatunku), narządy również
– występuje heterogonia – polega na wytworzeniu dwóch typów jaj: jaja diploidalne, z których zawsze wylęgają się samice, jaja haploidalne – samce i samice
– samice mogą rozmnażać się partenogenetycznie (dzieworodnie) – jaja mogą rozwijać się bez zapłodnienia
– samce krótkotrwałe, brak układów anatomicznych, oprócz układu rozrodczego, wytwarzają gamety. Po zapłodnieniu obumierają.
