Podstawowe informacje maturalne o ptakach

0 345


Morfologia

-aerodynamiczny kształt:

niewielka głowa zaopatrzona w dziób,

kończyny przednie przekształcone w skrzydła (powierzchnia lotna),

ogon przejmuje funkcję steru

-pokrycie ciała:

skóra miękka, delikatna, sucha, w niej nie ma żadnych gruczołów śluzowych (jakby były to skóra byłaby bardzo ciężka!),

na ogonie znajduje się gruczoł krupowy – wydziela on substancje tłuszczowe, które rozprowadza ptak po piórach (chroni przed nasiąkaniem wody)

pióra, typowe składa się z:

oś pióra: część tkwiąca w skórze – dudka, część wystająca – stosina, w środku jest pusta.

po bokach stosiny znajduje się chorągiewka, która składa się z gałązki, które tworzą promyki z haczykami (jednorodne, zazębiają się, powierzchnia lotna).

Typy piór:

1) Pióra konturowe (mają chorągiewkę, długa stosina)

a) Lotka I rzędu (lokalizacja: końcówka skrzydła, funkcja: powierzchnia lotna)

b) Lotka II rzędu( lokalizacja: po stronie wewnętrznej skrzydła, funkcja: powierzchnia lotna)

c) sterówka (lokalizacja: ogon, funkcja: sterowanie)

d) pióro pokrywkowe (lokalizacja: okrywa tułów oraz całość, funkcja: okrywanie)

PTERYLIA: miejsca, w których występują pióra

APTERIA: miejsca, w których nie występują pióra

2) Pióro puchowe ( nie ma chorągiewki, skrócona stosina, funkcja: tworzą warstwę termoizolacyjną)

 

Anatomia

Szkielet

kości pneumatyczne – puste w środku, wypełnione powietrzem – są lżejsze

Szkielet osiowy:

CZASZKA – klinowaty kształt, poprawia aerodynamiczność

mózgoczaszka, jednolita, kości są zrośnięte, chronią mózg przed dużym ciśnieniem

trzewioczaszka, obecność dzioba;

– dziób powstaje ze zrośniętych kości nosowych i kości szczękowych i silnie wydłużonej żuchwy,

-na szczękach nie ma zębów (zmniejsza ciężar),

-brak podniebienia,

-bardzo duże oczodoły (są wzrokowcami),

-w uchu środkowym jedna kosteczka słuchowa  – strzemiączko

 

Czaszka łączy się z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego.

KRĘGOSŁUP

1 odcinek: szyjny – 2 pierwsze kręgi zmodyfikowane (dźwigacz i stożek). Jest to jedyny odcinek w kręgosłupie, który jest ruchomy!

2, 3, 4 odcinek: piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy – są nieruchomo zrośnięte (gwarantuje stałą sylwetkę aerodynamiczną, by nie wysilać mięśni à energia)

5 odcinek: ogonowy – wyraźnie skrócony i zrośnięty -à tworzy PYGOSTYL à miejsce przyczepu dla sterówek ogona

 

Klatka piersiowa: żebra połączone z mostkiem à płaski wyrostek à GRZEBIEŃ MOSTKA à miejsce przyczepu mięśni piersiowych poruszających skrzydłami.

Jeśli mostek jest: a) duży – dobrze lata, b) mały: lata kiepsko lub w ogóle

Żebra wyraźnie dwuczęściowe à ułatwiają wentylacje płuc podczas lotu à nie musi zużywać dużo energii

 

 

Szkielet kończyn

PRZEDNIA: składa się z obręczy barkowej: łopatka i obojczyki. Obojczyki zrośnięte są w widełki (!!) à amortyzuje, chroni klatkę piersiową(narządy wewnętrzne)

Dodatkowo: kość krucza – łączy kończynę z mostkiem (większa)

Sama kończyna przekształcona w skrzydło.

Kość ramieniowa à silnie wydłużone kości przedramienia: łokciowa i promieniowa à kości śródręcza à kość nadgarstka à kość palców —- zrastają się i wydłużają w jedną kość (dłuższe). Redukcja palców, zrośnięte palce 2 i 3 zachowuje się zrośnięty, pozostałe zanikają, powstaje oś skrzydła

DOLNA: kość biodrowa à kość kulszowa à kość łonowa – nie zrastają się à miednica otwarta (związek z jajorodnością), element amortyzuje podczas lądowania

WŁAŚCIWA: kość udowaà 2 kości podudzia: piszczelowa-większa, strzałkowaà kość stępu i kość śródstopia zrastają się w kość skokową à zachowują się 3 lub 4 palce z pazurkami. Składają się jak harmonijka, amortyzują – lądowanie, start.

 

Układ pokarmowy

– brakuje zębów, pokarm jedzą w całości

wole – uchyłek przełyku w którym pokarm zostaje zmiękczony (nawilżony pokarm)

żołądek dwuczęściowy: 1) żująca (rozciera), 2) gruczołowa (trawiąca)

– ptak spożywa dużo jedzenia, czyli często się wypróżnia à głano (mieszanina resztek z metabolitów)

 

Układ wydalniczy

– narząd: nerki ostateczne

– brak pęcherza moczowego

– metabolit: kwas moczowy à oszczędza gospodarkę wodną związane z tym jajorodność

 

Układ oddechowy

-potrzebują dużo energii

– nozdrza zewnętrzne àjama nosowaàgardzielàkrtańàtchawicaàpłuca: gąbczasteàdodatkowo odchodzące od płuc WORKI POWIETRZNE (tylko gromadzą powietrze, nie pośredniczą w wymianie gazowej, nie są ukrwione). Funkcje worka: podwójne oddychanie (!!), dzięki workom powietrznym w płucach odbywa się podczas wdechu i wydechu, nie ma pustych przelotów przez płuca.

Sama wentylacja może być wywołana ruchami klatki piersiowej i ruchami skrzydeł.

-nie ma przepony.

 

Układ krążenia

– po raz pierwszy całkowita przegroda w sercu (nie miesza się krew)

-serce czterodziałowe (2 przedsionki i 2 komory) – zwiększa wydajność

Serce bije z dużą częstotliwością. Im bardziej mniejszy ptak, to tym szybciej bije (muszą wytworzyć ciepło).

-ściany komory lewej są silniej umięśnione (grubsze) niż przedniej àkrew musi być pąkowana do bardziej oddalonych narządów (duży obieg)

-mały obieg zaczyna się w prawej komorze

 

Układ nerwowy

móżdżek – większy, silnie rozwinięty, kontroluje ruchy i równowagę podczas lotu

śródmózgowie – są wzrokowcami, silnie rozwinięte

kresomózgowie – dobrze rozwinięty ośrodek termoregulacyjny; zachowania instynktowe (budowa gniazd, walki o zdobycie partnera à wszystko do rozwoju)

 

 

 

 

Rozmnażanie

-rozdzielnopłciowe

-bardzo silny dymorfizm płciowy: różnica wielkości, kolor upierzenia, samce dodatkowe atrybuty (ozdobne pióraàogon), zachowania – śpiew, tańce godowe, budowa gniazd.

-są jajorodne(!!) (noszenie młodych podczas lotu byłoby niekorzystne)

– u samcówà parzyste,

-u samic à 1 jajnik i 1 jajowód

 

Stopniowe wytworzenie osłonki wokół jaj…

Osłonka białkowa –woda

Osłonka pergaminowa – przepuszczalna, wstępna ochrona, gazy oddechowe

Osłonka wapienna – ochrona mechaniczna

Jaja zawierają dużo żółtka – polilecytalne – bogate w żółtko

 

W zależności kiedy pisklę się wykluwa, to dzielimy na:

Gniazdowniki – pisklę: ślepe, nieopierzone, niezdolne do samodzielnego życia. Składają mało jaj, ale się opiekują. Np. jaskółka, bocian, sójka, kukułka, gołąb, ptaki drapieżne

Zagniazdowniki – pisklę: opierzone, zdolne do samodzielnego życia. Składają dużo jaj, nie opiekują się. Np. kura, kaczka, ptaki wodne.

 

Na czym polega mechanizm termoregulacji?

Mechanizm termoregulacji polega na utrzymaniu stałej temperatury ciała, wiąże się z tym przemiana materii. Temperatura ciała u różnych gatunków od 38 stopni C – 45 stopni C. W jej utrzymaniu pomaga ptakom upierzenie.

 

Wędrówki i ochrona ptaków.

Wędrówki:

-mogą prowadzić osiadły lub wędrowny tryb życia (ptaki osiadłe, ptaki przelotne)

-nie potrafią zapadać w sen zimowy

-bez trudu pokonują duże odległości na skróty – drogą powietrzną

-potrafią orientować się według gwiazd i słońca, a także względem ziemskiego pola magnetycznego

-zapamiętują charakterystyczne punkty orientacyjne na trasie

-młode ptaki uczą się szlaku wędrówki, towarzysząc starszym

-są zdolne do dalekich wędrówek

Ochrona:

W Polsce ochroną objęto większość gatunków ptaków (z wyjątkiem najpospolitszych). Największym zagrożeniem dla ptaków są zmiany w środowisku naturalnym (m.in. zanikanie naturalnych starych lasów i środowisk podmokłych). Polska jest sygnatariuszem Konwencji Bońskiej (o ochronie wędrownych gatunków zwierząt) oraz Konwencji Ramiarskiej (o ochronie obszarów wodnych i błotnych będących środowiskiem życia ptactwa).

 

Przegląd systematyczny

PTAKI BEZGRZEBIENIOWE – nie mają zdolności do lotu. Należą do nich:

-strusie,

-kazuary,

-emu.

PTAKI GRZEBIENIOWE – posiadają zdolność do lotu. Obejmują one szereg rzędów:

-kuraki (bażant, kuropatwa), -blaszkodziobe (kaczki, łabędzie), -siewki (mewy),

-czaple, -gołębie, -papugi, -brodzące (bociany),-drapieżne (jastrzębie), -sowy,

-kukułki, -śpiewające czyli wróblowate (sikory, wróble, wrony, słowiki, jaskółki),

-dzięciołowe (dzięcioły), -kraskowe (kraski, zimorodki), -PINGWINY – mają skrzydła, które służą im jako wiosła.

 

Oceń ten post
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
renowacja okien drewnianych, wymiana szyb zespolonych
Renowacja okien drewnianych Urzędowski, Sokółka, Stolbud, Pol-Skone. Wymiana pakietów szybowych w oknach drewnianych, PCV oraz alu.
vglass.pl
0
Masz przemyślenia? Napisz komentarz!x