Labilność i bierność kompleksów

0 2 354

W przypadku większości kompleksów reakcje zastępowania jednych ligandów przez drugie, tworzące kompleksy trwalsze, przebiegają szybko. Kompleksy takie nazywa się labilnymi. Istnieje jednak grupa metali, których niektóre reakcje kompleksowania przebiegają stosunkowo powoli. Mamy w tym przypadku do czynienia z kompleksami biernymi (bezwładnymi, inertnymi).

Tak więc poza trwałością termodynamiczną istotną cechą kompleksu jest jego labilność względnie bierność. Kompleksy labilne tworzą się i rozkładają szybko, natomiast kompleksy bierne tworzą się i ulegają reakcji rozkładu i wymiany ligandów mniej lub bardziej powoli.

Labilność względnie bierności kompleksów związana jest z naturą jonu centralnego.
Kompleksy większości metali są labilne. Jako przykład można wymienić kompleksy rtęci i srebra. Labilność tych metali czyni je odpowiednim materiałem na elektrody, gdzie konieczne jest szybkie ustalenie się wartości potencjałów. Labilność względnie bezwładność nie idzie w parze z ich mniejszą lub większą trwałością. Kompleksy rtęci i srebra (np. [HgJ4]2-, [Ag(CN)2] są labilne, a jednocześnie mają bardzo wysokie stałe trwałości.

Kompleksy bierne tworzą m. in chrom, kobalt, nikiel, platyna. Przyczyną powolnego rozpuszczania się bezwodnego chlorku chromowego jest powolna reakcja zastępowania ligandów chlorkowych cząsteczkami wody w sferze koordynacyjnej chromu (III). Kompleksy ditizonu z jonami niklu i kobaltu powstają w środowisku obojętnym lub słabo kwaśnym. Utworzone, są odporne na działanie nawet 1N kwasu solnego, co wynika z ich właściwości kompleksów biernych. Aminowy kompleks kobaltu [Co(NH3)6]3+ jest nietrwały w środowisku kwaśnym, jednakże po zakwaszeniu roztworu reakcja rozkładu zachodzi powoli. Wskazuje to na duża bezwładność tego kompleksu.

Stwierdzono, że w wielu przypadkach obniżaniu się labilności kompleksów towarzyszy wzrost kowalencyjnego charakteru wiązań. Tak jak np. w szeregu kompleksów fluorkowych AlF63-, SiF62-, PF6, SF6, W szeregu tym fluorkowy kompleks glinu najbardziej labilny, a jednocześnie wiązanie między jonem centralnym a ligandami ma charakter stosunkowo najmniej kowalencyjny.

Zauważono też, że kompleksy o liczbie koordynacyjnej 4 są bardziej labilne (reagują szybciej) niż podobne układy z liczbą koordynacyjną 6.

5/5 - (1 vote)
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Masz przemyślenia? Napisz komentarz!x