| Gatunek | wolno żyjąca | żywiciel pośredni I | wolno żyjąca | żywiciel pośredni II | wolno żyjąca | żywiciel ostateczny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| PŁAZIŃCE | ||||||
| Przywry | ||||||
| motylica wątrobowa (Fasciola hepatica) |
(jajo w wodzie) miracidium(dziwadełko) |
[ślimak wodny (błotniarka):]
sporocysta (partenogeneza) redia (partenogeneza) cerkaria |
— | — | [woda:] cerkaria; [rośliny wodne:]metacerkaria |
[bydło, (człowiek)] {wątroba – drogi żółciowe} |
| motyliczka wątrobowa (Dicrocoelium dendriticum) |
(jajo na roślinach) | [ślimak lądowy:]
miracidium {jelito} sporocysta {wątrobotrzustka} (partenogeneza) cerkaria {jama płaszczowa} |
— | [mrówka:] metacerkaria {mózg – zwój podprzełykowy} | — | [bydło, (człowiek)] {wątroba – drogi żółciowe} |
| przywra krwi (Schistosoma haematobium) |
(jajo w wodzie) miracidium(dziwadełko) |
[ślimak wodny z rodzinyBulinidae:]
sporocysta cerkaria |
— | — | cerkaria (wnika aktywnie do ciała człowieka) |
[człowiek, małpa]
{płuca → serce → naczynia krwionośne jamy brzusznej → naczynia pęcherza moczowego} (choroba: bilharcjoza) |
| przywra kocia (Opisthorchis felineus) | (jajo w wodzie) | [ślimak słodkowodny Bithynia leachi:]
miracidium sporocysta redia {wątroba} cerkaria |
cerkaria | [ryba:] metacerkaria {mięśnie i skóra} | — | [człowiek, pies, kot:]
ekscysta {dwunastnica} postać dorosła {wątroba – drogi żółciowe, trzustka} |
| Tasiemce | ||||||
| tasiemiec nieuzbrojony (Taeniarhynchus saginatus) |
(jajo na roślinie) | [bydło:]
onkosfera {jelito} wągier = cysticerkus {mięśnie} |
— | — | — | [drapieżne ssaki lub człowiek] {jelito} |
| tasiemiec uzbrojony (Taenia solium) |
(jajo na roślinie) | [świnia:]
onkosfera {jelito} wągier = cysticerkus {mięśnie} |
— | — | — | [drapieżne ssaki lub człowiek] {jelito} |
| mózgowiec, tasiemiec kręćkowy (Taenia multiceps) |
(jajo na roślinie) | [owca, koza, muflon, człowiek]
onkosfera {jelito} cenur (forma cerkoidu) {rdzeń kręgowy, mózgowie} |
— | — | — | [pies] {jelito} |
| tasiemiec psi (Dipylidium caninum) |
— | [larwy pcheł, wszoły]
onkosfera cysticerkoid {hemocel} |
— | — | — | [pies, kot, lis, człowiek] {jelito} |
| bąblowiec, tasiemiec wieńcogłowy (Echinococcus granulosus) |
— | [przeżuwacze, świnia, koń, człowiek:] echinokok z wieloma skoleksami {wątroba, płuca} | — | — | — | [pies, wilk, lis] {jelito} |
| bruzdogłowiec szeroki (Diphyllobothrium latum) |
(jajo w wodzie) koracidium |
[skorupiak wodny – oczlik:]
procerkoid {jama ciała} |
— | [ryba:] plerocerkoid {mięśnie} | — | [kot, foka, niedźwiedź, pies, człowiek] {jelito} |
| rzemieniec (Ligula intestinalis) |
(jajo w wodzie) koracidium |
[skorupiak wodny – oczlik:]
procerkoid {jama ciała} |
— | [ryba:] plerocerkoid | — | [ptak wodny] {jelito} |
| OBLEŃCE | ||||||
| Nicienie | ||||||
| glista ludzka (Ascaris lumbricoides) |
(jajo na roślinie) | [człowiek] {jelito → wątroba → płuca → jelito} | — | — | — | [człowiek] {jelito} |
| włosień kręty (Trichinella spiralis) |
— | [świnia, niedźwiedź, szczur, lis, człowiek:]
trychina {jelito → mięśnie} |
— | — | — | [świnia, niedźwiedź, szczur, lis, człowiek]
{jelito} (żyworodne) |
| owsik (Enterobius vermicularis) |
— | [człowiek] {jelito} | — | — | — | [człowiek] {jelito cienkie i grube} |
| włosogłówka (Trichuris trichiura) |
(jajo w wodzie) | [człowiek] {jelito cienkie} | — | — | — | [człowiek] {jelito ślepe} |
| tęgoryjec dwunastniczy (Ancylostoma duodenale) |
(jajo w wodzie lub glebie) larwa w glebie (wświdrowuje się w skórę stóp) |
— | — | — | — | [człowiek] {dwunastnica} |
| filaria Bancrofta (Wuchereria bancrofti) |
— | [komar] | — | — | — | [człowiek]
{naczynia limfatyczne} (wywołuje słoniowaciznę = elefantiazę) |
Autor: Grzegorz Jagodziński