Budowa i funkcje błony komórkowej
Informacje ogólne:
- komórki są większe niż komórki prokari
otyczne - ma różne kształty
Błona komórkowa (cytoplazmatyc
zna, białkowolipidowa)
- składa się z 2 typów związków: z fosfolipidów (tłuszcze) oraz z białek
- fosfolipidy tworzą 2 warstwy, w których części hydrofilowe skierowane są na zewnątrz, natomiast hydrofobowe do wewnątrz błony, jest uporządkowany układ
- białka są ułożone przypadkowo, są 2 rodzaje białek: 1. białka integralne – to te które obejmują swym zasięgiem cały przekrój błony, 2. białka powierzchniowe – umieszczone na jednej powierzchni
- niektóre z białek są połączone z resztą cukrową: glikoproteiny – na powierzchni zewnętrznej będąc glikokaliksem (łańcuchy cukrowe). Funkcja: wzmacnianie, receptorowa.
- błona komórkowa jest asymetryczna; rozmieszczenie białek
- ma strukturę płynnej mozaiki, białka mogą zmieniać swoje położenie
- półprzepuszczalna -> swobodnie, zgodnie z zasadami osmozy przepuszcza wodę (może wpływać i wypływać), a inne substancje są transportowane
- 3 typy transportu przez błonę: 1. dyfuzja prosta (transport bierny) – polega na przenikaniu cząsteczek zgodnie z różnicą stężeń, 2. dyfuzja wspomagana (transport ułatwiony) – polega na przenikaniu cząsteczek zgodnie z różnicą stężeń, ale dodatkowo uczestniczą w nim białka a) ruch tunelowy (białko integralne), b) ruch wahadłowy (białka powierzchniowe), 3. transport aktywny odbywa się niezgodnie z różnicą stężeń, uczestniczą w nim białka, konieczna jest energia z ATP
- w błonie komórkowej zwierzęcej występuje cholesterol, wzmacnia, usztywnia błonę