Budowa, funkcje i działanie hormonów
– Układ hormonalny = układ dokrewny
– Zadaniem układu hormonalnego jest kontrola czynności fizjologicznych.
– Układ hormonalny produkuje i wydziela hormony.
Hormony – są to substancje niejednorodne pod względem chemicznym, które w bardzo małych stężeniach istotnie wpływają na wzrost, rozwój i funkcjonowanie organizmu.
Do hormonów zaliczamy: sterydy, białka (polipeptydy), pochodne aminokwasów.
– Hormony nie mają w naszym organizmie dróg rozprowadzających, dlatego uwalniane są do krwi – dlatego układ dokrewny.
– Żeby odebrać bodziec (hormon) należy mieć potrzebne receptory.
HORMONY rozpoznawane przez receptory:
1. zlokalizowane w cytoplazmie – hormon ma zdolność przeniknięcia przez błonę, np. sterydy i pochodne aminokwasów (niektóre)
2. błonowe – rozpoznawane na powierzchni, np. białkowe (peptydowe)
Działanie hormonów na poziomie komórki:
– kontrolują podziały komórkowe
– regulują ekspresję (odczyt) informacji genetycznej
– kontrolują syntezę białek
– kontrolują tempo przemian metabolicznych i uwalnianie energii
– kontrolują gospodarkę wodną komórki
– kontrolują gospodarkę jonową
– kontrolują syntezę i rozkład cukrowców i lipidów