– 2 części:
1. Ośrodkowy układ nerwowy (centralny) – w jego skład wchodzi mózg i rdzeń
2. Obwodowy układ – nerwy dostarczające impulsy nerwowe do całego ciała
MÓZG /5 pęcherzyków/:
– kresomózgowie
– śródmózgowie
– międzymózgowie
– rdzeń przedłużony
– móżdżek
KRESOMÓZGOWIE:
– podzielone jest na 2 półkule i w każdej znajduje się 1 komora mózgu, a pomiędzy szczelina podłużna
– półkule połączone są spoidłem wielkim, tu krzyżują się nerwy między prawą i lewą półkulą
– na przekroju kresomózgowia rozróżniamy 2 warstwy:
1) zewnętrzna – silnie pofałdowana warstwa istoty szarej – kora mózgowa
Istota szara – to zbiór ciał neuronów i dendrytów
2) wewnętrzna – istota biała utworzona z neurytów (długich wypustek). W istocie białej występują skupiska ciał komórek tzw. jądra podkorowe, które kontrolują zachowania instynktowe.
KORA MÓZGOWA:
– jest podzielona na płaty:
* czołowy
* ciemieniowy
* skroniowy
* potyliczny
Między płatem czołowym a ciemieniowym występuje szczelina Rolanda (pomiędzy).
– w niej ośrodku nerwowe (zbiór komórek, które kontrolują określoną czynność).
* ośrodek ruchowy (płat czołowy)
* ośrodek czucia skórnego (płat ciemieniowy)
* ośrodek korowy słuchu
* ośrodek korowy wzroku
* ośrodek kojarzeniowy
* ośrodek mowy
MIĘDZYMÓZGOWIE:
– znajduje się między półkulami mózgu
– w nim znajduje się trzecia komora
– skład:
1. wzgórze (wysklepione)
2. podwzgórze (połączone z przysadką)
– z międzymózgowiem połączona jest szyszynka i przysadka mózgowa (gruczoły hormonalne), w ten sposób mózg kontroluje pracę układu hormonalnego
– w nim także znajduje się ośrodek kontrolujący rytm dobowy (stan snu i czuwania)
Melatonina – szyszynka (hormon)
ŚRÓDMÓZGOWIE:
– niewielki odcinek pnia mózgu
– odpowiedzialne za przetwarzanie bodźców wzrokowych i słuchowych oraz koordynację pracy mięśnia gałki ocznej
MÓŻDŻEK:
– zbudowany z 2 półkul móżdżku, pokrytych trójwarstwową korą móżdżku
– w korze zachodzi integracja impulsów docierających z ucha wewnętrznego, dlatego możliwe jest utrzymanie równowagi i wyprostowanej postawy ciała
– zachodzi w nim koordynacja złożonych ruchów dowolnych (np. podczas gry w siatkę)
– wytwarza niewielkie impulsy odpowiedzialne za lekkie fizjologiczne napięcie mięśni szkieletowych, czyli tonus
– niewielkie uszkodzenia móżdżku powodują bardzo poważne zaburzenia (ataksję – zbiorowość ruchowa, czyli zaburzenia koordynacji pracy mięśni szkieletowych lub astenię – szybkie męczenie się mięśni)
RDZEŃ PRZEDŁUŻONY:
– od dołu łączy się z rdzeniem kręgowych, od góry przechodzi w most
– znajdują się w nim drogi nerwowe (występujące i zastępujące), a także bardzo ważne ośrodki nerwowe kontrolujące takie elementowe, odruchowe funkcje życiowe jak: ruchu oddechowe, częściowo pracę serca, połykanie, żucie, ssanie
