Budowa układu krwionośnego
Związek między budową i funkcją serca.
– jest to zamknięty układ (kręgowce)
– rozróżniamy 2 składowe:
1. Serce – narząd pompujący krew.
2. Naczynia krwionośne – którymi krew jest transportowana do wszystkich układów
– funkcje układu krwionośnego:
-transportowa (substancje energetyczne, tlen, hormony itp.)
– termoregulacyjna
– odpornościowa (leukocyty)
SERCE:
– jest czterodziałowe (ssaki) podzielone na 2 przedsionki (prawy i lewy) i 2 komory
– krew utlenowana nie miesza się z krwią odtlenowaną
– zastawki zapobiegają cofaniu się krwi podczas skurczu i rozkurczu mięśni
– 2 typy zastawek:
1. zastawki przedsionkowo-komorowe, między prawym przedsionkiem a prawą komorą jest zastawka trójdzielna, a między lewym przedsionkiem a lewą komorą jest zastawka dwudzielna
2. zastawki półksiężycowate znajdują się między komorami i głównymi naczyniami tętniącymi, dzięki nim za zastawką krew płynie w jedną stronę.
– serce zbudowane jest z 3 warstw:
Zewnętrza – tkanka łączna (nasierdzie) ewentualnie tkanka nabłonkowa
Środkowa (śródsierdzie) mięsień sercowy
Wewnętrzna – (sierdzie) z tkanki nabłonkowej i łącznej
– w ścianie lewej komory jest warstwa mięśniowa, jest grubsza, tłoczy krew do serca na duże odległości
– serce oplata sieć naczyń krwionośnych (naczynia wieńcowe) – one zaopatrują serce w składniki odżywcze, energetyczne oraz TLEN (niezbędny do skurczu mięśniowego)
– mięsień sercowy kurczy się przez całe życie i nie męczy się
– znajdują się tam także zwoje nerwowe kontrolujące skurcz
– 3 rodzaje zwojów:
1. węzeł zatokowo-przedsionkowy (w ścianie prawego przedsionka)
2. węzeł przedsionkowo-komorowy (na granicy przedsionków i komór)
3. pęczki Hissa (w przegrodzie między komórkami, od pęczek odchodzą włókna Purkiniego i wnikają do mięśnia sercowego)
– cykl pracy serca (trwa około 0,81s)
I PAUZA
– całe serce zostaje w rozkurczu
– jama serca wypełnia się wolno napływającą krwią z żył
– zastawki półksiężycowate zamykają się
– ciśnienie krwi jest niskie
– pod koniec pauzy we włóknach węzła zatokowo-przedsionkowego samorzutnie powstają impulsy skurczowe, które rozprzestrzeniają się w sercu oraz pobudzają do skurczu oba przedsionki
II SKURCZ PRZEDSIONKÓW
– kurczą się przedsionki i wtłaczają krew do komór
– zastawki półksiężycowate się zamykają
– impulsy wytworzone w obu węzłach i pęczkach Hissa docierają do komórki i inicjują (początkują) skurcz
III SKURCZ KOMÓR
– kurczą się ściany komór i podwyższają ciśnienie krwi
– zastawki przedsionkowo-komorowe zamykają się
– porcja krwi zostaje wtłoczona do tętnic, gdy ciśnienie krwi w komorach przekroczy ciśnienie krwi w tętnicach, wtedy otwierają się zastawki półksiężycowate
– komory wiotczeją i ciśnienie krwi się zmniejsza, gdy jego wartość spadnie poniżej wartości ciśnienia krwi w tętnicach zamykają się zastawki półksiężycowate
elektrokardiogram – EKG to zapis czynności bioelektrycznej serca w postaci krzywej EKG. Umożliwia wychwycenie nieprawidłowości pracy serca. Na krzywą EKG składają się tzw. załamki, które odpowiadają zmianom w rozkładzie ładunków elektrycznych w różnych częściach serca w czasie jego pracy