Sosna jako przedstawiciel nagonasiennych
Nasienne dzielimy na: nagonasienne (nagozalążkowe) i na okrytonasienne (okrytozalążkowe).
Nasiona nie są odsłonięte, są nagie, dodatkowo to rośliny zimozielone, drzewa iglaste.
Cechy igły:
– kutikula na całej powierzchni. Kutikula jest to substancja tłuszczowa, która chroni roślinę przed wysychaniem i transpiracją
– aparaty szparkowe rozproszone na całej powierzchni. Znajdują się w zagłębieniach –zmniejsza parowanie.
– miękisz asymilacyjny wieloramienny – pofałdowane ściany, zwiększa powierzchnię chłonną
– kanały żywiczne – wydzielają substancje które chronią liść i uelastyczniają liść
– wiązki przewodzące
– pod skórką tkanka wzmacniająca – odporna na uszkodzenia
Kwiaty sosny – postać łuskowata i zebrane w szyszki
Cykl rozwojowy nagonasiennych
Kwiat męski
Pojedyncza łuska składa się z łuskowatych pręcików (mikrosporofil). Każdy pręcik składa się z 2 woreczków pyłkowych (mikrosporangium). W woreczku pyłkowym zachodzi mejoza. Powstają ziarna pyłku (mikrospory). Ziarno pyłku (może się przemieszczać) dzieli się na 2 komórki:
1) komórka wegetatywna która przekształca się w łagiewkę (wypustka cytoplazmatyczna służąca do transportu plemników),
2) komórka generatywna (odpowiednik plemni) która tworzy gametofit męski, dzieli się na 2 plemniki.
Kwiat żeński
Na łusce nasiennej znajdują się owocolistki (makrosporofil).Na owocolistku różnicują się 2 zalążki. Zalążek: osłonka (jedna) i ośrodek (odpowiednik makrosporagium). W ośrodku zachodzi mejoza, powstają 4 makrospory. 3 z 4 zanikają (rozpadają się). Jedna dzieli się i rozwija w gametofit żeński (bielmo pierwotne). Na gametoficie różnicują się 2 rodnie. W każdej jednej rodni jedna komórka jajowa.
1 faza: zapylenie –> Przeniesienie ziarna pyłku na zalążek przez wiatr.
2 faza: zapłodnienie –>Plemnik za pomocą łagiewki wnika do rodni i zapładnia komórkę jajową.
3 faza: zygota –> Powstaje zarodek nowej rośliny. Po zapłodnieniu powstaje nasienie.
Zygota –> zarodek –> nasiona.
Bielmo pierwotne –> materiał zapasowy
osłonka zalążkowa -> łupina
Charakterystyka wybranych roślin nagonasiennych
Miłorzębowe
Żyły w dawnych epokach. Pojawiały się w triasie i były to rośliny drzewiaste (duży przyrost na grubość), dwupienne, mające ruchliwe plemniki. Ich nasiona nie miały właściwości przetrwalnikowych. Współcześnie reprezentowane przez jeden gatunek – miłorząb rosnący dziko tylko w Chinach.
Sagowce
Rośliny drzewiaste podobne nieco do palm o krótkim pniu. Obejmują 100 gatunków. Obecnie występują w klimacie gorącym. Wykształcają olbrzymi kwiaty żeńskie (40kg!). Wytwarzają ruchome plemniki, a ich nasiona nie przechodzą w stan spoczynku.
Gniotowe
Nawiązują do okrytonasiennych następującymi cechami: naprzeciwległy układ liści, kwiaty obupłciowe, owadopylność, drewno zbudowane z naczyń, silnie zredukowane przedrośla, nieruchome gamety, podobnie jak miłorzębowe i sagowe są grupą reliktową.
