Ogólna charakterystyka roślin nasiennych. Związek między budową i funkcją korzenia.

Nasiona są to organy przetrwalne służące do rozprzestrzeniania się roślin. W ich skład wchodzą: 1) zarodek nowej rośliny, 2) łupina nasienna (chroni), 3) materiał zapasowy (wewnątrz, substancje odżywcze).

U roślin nasiennych dominuje sporofit.

Gametofit jest mikroskopijnych rozmiarów i może być zbudowany z kilku komórek.

U nasiennych proces zapłodnienia odbywa się bez udziału wody.

W łączeniu gamet pośredniczy łagiewka.

Wszystkie rośliny mają dobrze wykształcone organy (korzeń, łodyga, liście) dodatkowe organy to owoce i kwiaty.

Korzeń

Funkcje:

– służy do pobierania soli mineralnych i wody

– przytwierdzenie do podłoża

Zbiór korzeni tworzy system korzeniowy.

2 systemy korzenia:

a) palowy – jeden korzeń główny i licznie korzenie boczne

b) wiązkowy – podobne, brak dominacji któryś z nich

Morfologia:

– strefa wzrostu – merystem wierzchołkowy korzenia, okryty czapeczką

– strefa wydłużania (elongacji) – korzeń intensywnie rośnie

– strefa włośnikowa – skórka korzenia wytwarza włoski, pobiera wodę i sole mineralne

– strefa wyrośnięta (strefa korzeni bocznych) – z jednej strony zwiększa się powierzchnia chłonna, skuteczna podpora

Anatomia:

Budowa anatomiczna pierwotna korzenia

– skórka (epiblema) z włośnikami zwiększa powierzchnię chłonną

– kora pierwotna składa się z tkanki miękiszowej

– śródskórnia zbudowana z komórek wzmacniających o niejednorodnie zgrubiałych ścianach, występują pojedyncze cienkościenne komórkià komórki przepustowe (dzięki nim woda pobierana przez włośniki przenika do wiązek przewodzących), obecność tkanki wzmacniającej w środku korzenia chroni go przed rozerwaniem

– okolnica (perycykl) na zewnątrz warstwa tkanki twórczej daje początek korzeniom bocznym

– walec osiowy znajduje się w centrum korzenia

– wiązki przewodzące znajdują się w środku walca osiowego, niezależne pasma łyka i drewna rozmieszane naprzemiennie (łyko, drewno, łyko, drewno)

Modyfikacja korzenia (przystosowanie do pełnienia nietypowej funkcji)

– bulwy korzeniowe (funkcja spichrzowa – np. dahlia)

– korzenie czepne (przytwierdzają do podpór – np. pnącze)

– korzenie oddechowe (w chwili zalania pobierają tlen)

– korzenie asymilacyjne (korzenie przejmują funkcje asymilacyjne – np. storczyk)

Łodyga

Funkcje:

– pośredniczy w transporcie (góra, dół (sole mineralne, woda))

– tworzy rusztowanie dla liści, roślina ponad podłoże

Morfologia:

– merystem wierzchołkowy okryty jest zawiązkami młodych liści, wyróżniamy:

a) węzły – miejsce z których wyrastają liście,

b) międzywęźle – odcinki między węzłami

Skórka (epiderma) zawiera kutikulę i aparaty szparkowe

Kora pierwotna zewnętrzna warstwa tkanka wzmacniająca, a w środku tkanka miękiszowa, odwrotnie niż w korzeniu

W środku łodygi są wiązki przewodzące (2 typy):

1) wiązka otwarta, 2) wiązka zamknięta

Modyfikacje:

– łodyga pnąca (bluszcz)

– łodyga spichrzowa (postać kłącza) (irys)

– łodyga asymilacyjna i magazynująca wodę (kaktus)

– bulwy ziemniaczane to łodyga a nie korzeń!!

Przyrost łodygi i korzenia na grubość

Budowa wtórna – układ tkanek powstały w wyniku podziałów tkanek wtórnych (kambium, fellogen)

Przyrost łodygi na grubość:

1. Kambium wiązkowe zaczyna się dzielić i pobudza do podziału sąsiednie komórki miękiszowe. W ten sposób powstaje jednolity pierścień kambium.

2. Kambium dzieli się i odkłada na zewnątrz pierścień łyka wtórnego do wewnątrz pierścień drewna wtórnego.

3. Przyrost na grubość powoduje pękanie skórki. Komórki miękiszowe kory pierwotnej zaczynają się dzielić tworząc pierścień fellogenu.

4. Fellogen (miazga korkotwórcza) dzieli się odkładając na zewnątrz warstwę korka.

Przyrost korzenia na grubość:

1. Komórki miękiszowe walca osiowego zaczynają się dzielić, tworząc zawiązki kambium do wewnątrz od łyka na zewnątrz od drewna.

2. Powstaje jednorodny zamknięty pierścień kambium.

3. Kambium dzieli się odkładając na zewnątrz pierścień łyka wtórnego do wewnątrz pierścień drewna wtórnego.

4. Wzrost walca osiowego powoduje pęknięcia kory pierwotnej i skórki.

5. Perycykl (okolnica) przekształca się w fellogen i odkłada na zewnątrz warstwę korka.