Paprotniki jako pierwsze w pełni przystosowały się do życia na ladzie.
Są typowymi organowcami. Mają pełne zróżnicowanie na tkanki i organy.
Pokoleniem dominującym jest sporofit.
Budowa sporofitu (paprotka zwyczajna)
– podzielony na organy:
– korzenie; krótkie, drobne silnie rozgałęzione, pełne zróżnicowanie na tkanki
– łodyga; może być podziemna – kłącze, na przekroju: na zewnątrz skórka, pod nią tkanka wzmacniająca, potem tkanka miękiszowa a w niej liczne koncentryczne wiązki przewodzące
– liście; mają dużą blaszkę liściową (pojedynczą lub złożoną), wykazują zróżnicowanie na wszystkie typy tkanek, zróżnicowanie na 2 typy: trofofile (liście są zielone – przeprowadzają fotosyntezę), sporofile (wytwarzanie zarodników, brak chlorofilu).
Zbiór sporofili tworzy kłos zarodnionośny.
Na sporofilach wytworzone są zarodnie = sporangium – miejsce wytwarzania zarodników
Budowa gametofitu
– słabo wykształcony, mikroskopijnych rozmiarów
– budowa plechowa
– nie ma zróżnicowania na tkanki i organy
– do podłoże przytwierdza się chwytnikami
– na spodzie liścia powstają gametangia, różnicują się tak rodnie i plemnie, przebiega przemiana pokoleń
2 grupy paprotników
1) paprotniki jednozarodnikowe – produkują jeden typ zarodników
2) paprotniki różnozarodnikowe – wytwarzają 2 typy zarodników
– mikrospory – które kiełkują w gametofit męski
– makrospory – które kiełkują w gametofit żeński
Przegląd paprotników
Typy:
– widłakowe
– skrzypowe
– paprociowe
Widłakowe
1) widłaki jednozarodnikowe
– produkują jednakowe morfologicznie i fizjologicznie zarodniki
– ich gametofit jest jednopienny, bulwiasty, żyje pod ziemią w symbiozie z grzybami
– ich sporofit ma postać rozgałęzionych, ulistnionych łodyżek z jedną centralną wiązką przewodzącą
– przykład: widłak jałowcowaty
2) widłaki różnozarodnikowe
– tworzą dwa rodzaje zarodników
– ich sporofit ma skróconą, bulwiastą łodygę
– posiada długie, ostre liście
– przykłady: poryblin jeziorny i kolczasty (są małe i rosną pod wodą w czystych jeziorach)
3) widliczki
– niewielkie rośliny
– posiadają rozgałęzioną łodyżkę i liście z języczkiem
– na szczytach posiadają kłos zarodnionośny
– są różnozarodnikowe, posiadają dwupienny gametofit
– przykłady: widliczka ostrozębna, widliczka szwajcarska
Wszystkie widłaki w Polsce są pod ochroną gatunkową!
Skrzypowe (skrzypy)
– rośliny jednorodne morfologicznie i anatomicznie
– wszyscy przedstawiciele zaliczani są do jednego rodzaju – skrzyp
– przykłady: skrzyp polny, skrzyp olbrzymi (gatunek chroniony)
Paprociowe
1) nasięźrzałowe
– posiadają krótką podziemną łodygę o jednym liściu (część asymilacyjna i zarodnionośna)
– ich zarodnie mają grube ścianki
– przykład: nasięźrzał pospolity
2) paprocie cienkozarodniowe
– ich wielkość jest zróżnicowana
– posiadają pierzaste, duże liście
– ich zarodnie mają cienkie ścianki
– przykłady: pióropusznik strusi, paprotka zwyczajna
3) salwiniowe
– rośliny różnozarodnikowe
– pływają po powierzchni wody
– przykład: salwinia pływająca
Wiele gatunków paproci jest zagrożonych wyginięciem!
Paprotniki jako pierwsze w pełni przystosowały się do życia na ladzie.
Są typowymi organowcami. Mają pełne zróżnicowanie na tkanki i organy.
Pokoleniem dominującym jest sporofit.
Budowa sporofitu (paprotka zwyczajna)
– podzielony na organy:
– korzenie; krótkie, drobne silnie rozgałęzione, pełne zróżnicowanie na tkanki
– łodyga; może być podziemna – kłącze, na przekroju: na zewnątrz skórka, pod nią tkanka wzmacniająca, potem tkanka miękiszowa a w niej liczne koncentryczne wiązki przewodzące
– liście; mają dużą blaszkę liściową (pojedynczą lub złożoną), wykazują zróżnicowanie na wszystkie typy tkanek, zróżnicowanie na 2 typy: trofofile (liście są zielone – przeprowadzają fotosyntezę), sporofile (wytwarzanie zarodników, brak chlorofilu).
Zbiór sporofili tworzy kłos zarodnionośny.
Na sporofilach wytworzone są zarodnie = sporangium – miejsce wytwarzania zarodników
Budowa gametofitu
– słabo wykształcony, mikroskopijnych rozmiarów
– budowa plechowa
– nie ma zróżnicowania na tkanki i organy
– do podłoże przytwierdza się chwytnikami
– na spodzie liścia powstają gametangia, różnicują się tak rodnie i plemnie, przebiega przemiana pokoleń
2 grupy paprotników
1) paprotniki jednozarodnikowe – produkują jeden typ zarodników
2) paprotniki różnozarodnikowe – wytwarzają 2 typy zarodników
– mikrospory – które kiełkują w gametofit męski
– makrospory – które kiełkują w gametofit żeński
Przegląd paprotników
Typy:
– widłakowe
– skrzypowe
– paprociowe
Widłakowe
1) widłaki jednozarodnikowe
– produkują jednakowe morfologicznie i fizjologicznie zarodniki
– ich gametofit jest jednopienny, bulwiasty, żyje pod ziemią w symbiozie z grzybami
– ich sporofit ma postać rozgałęzionych, ulistnionych łodyżek z jedną centralną wiązką przewodzącą
– przykład: widłak jałowcowaty
2) widłaki różnozarodnikowe
– tworzą dwa rodzaje zarodników
– ich sporofit ma skróconą, bulwiastą łodygę
– posiada długie, ostre liście
– przykłady: poryblin jeziorny i kolczasty (są małe i rosną pod wodą w czystych jeziorach)
3) widliczki
– niewielkie rośliny
– posiadają rozgałęzioną łodyżkę i liście z języczkiem
– na szczytach posiadają kłos zarodnionośny
– są różnozarodnikowe, posiadają dwupienny gametofit
– przykłady: widliczka ostrozębna, widliczka szwajcarska
Wszystkie widłaki w Polsce są pod ochroną gatunkową!
Skrzypowe (skrzypy)
– rośliny jednorodne morfologicznie i anatomicznie
– wszyscy przedstawiciele zaliczani są do jednego rodzaju – skrzyp
– przykłady: skrzyp polny, skrzyp olbrzymi (gatunek chroniony)
Paprociowe
1) nasięźrzałowe
– posiadają krótką podziemną łodygę o jednym liściu (część asymilacyjna i zarodnionośna)
– ich zarodnie mają grube ścianki
– przykład: nasięźrzał pospolity
2) paprocie cienkozarodniowe
– ich wielkość jest zróżnicowana
– posiadają pierzaste, duże liście
– ich zarodnie mają cienkie ścianki
– przykłady: pióropusznik strusi, paprotka zwyczajna
3) salwiniowe
– rośliny różnozarodnikowe
– pływają po powierzchni wody
– przykład: salwinia pływająca
Wiele gatunków paproci jest zagrożonych wyginięciem!
