Parametry opisujące populację
LICZEBNOŚĆ
– liczba osobników wchodząca w skład populacji.
Na liczbę populacji wpływa:
- rozrodczość – liczba osobników przychodzących na świat w danej jednostce czasu (+)
- śmiertelność – liczba osobników ginących w jednostce czasu (-)
- przyrost naturalny (+ / -)
liczba osobników narodzonych > liczba osobników ginących (+),
liczba osobników narodzonych < liczba osobników ginących (-)
- migracje – (+/-)
imigracje (przybywanie osobników) +
emigracje (opuszczanie osobników) –
– ZAGĘSZCZENIE – liczba osobników przypadających na jakąś jednostkę (powierzchni, objętości)
–DOSTĘPNOŚĆ PARAMETRÓW ŚRODOWISKOWYCH – czynniki chorobotwórcze à liczebność + zagęszczenie, pasożyt, stres
PIRAMIDA WIEKOWA
– ilustruje udział różnych grup wiekowych w populacji
3 podstawowe grupy wiekowe:
- wiek przedrozrodczy – jeszcze się nie rozmnażają
- wiek dojrzały – mogą się rozmnażać
- wiek porozrodczy – nie mogą się rozmnażać
3 typy piramid:
- rozwijająca się – największa grupa młoda; szybko liczebność będzie rosła
- ustabilizowana – wszystkie grupy tak samo liczne; liczebność jest stała
- wymierająca – osobniki młode są w mniejszości; młodych jest coraz mniej – niekorzyść.
KRZYWA PRZEŻYWANIA
– ilustruje przeżywalność osobników w poszczególnych okresach życia.
Wypukła – typowa dla organizmów, które mało wydają potomstwa, ale się nim opiekują (duże ssaki, łącznie z człowiekiem)
Wklęsła – typowe dla organizmów, które dużo wydają potomstwa, ale większość ginie (ryby, małże, pasożyty wewnętrzne)
Esowata – śmiertelność duża wśród młodych osobników stopniowo maleje u dorosłych i ponownie narasta w czasie starzenia (gryzonie, ssaki kopytne, mrówki)
Schodkowa – charakterystyczne dla owadów. Przeżywalność organizmów silnie zmienia się w kolejnych stadiach życia.
Jednostajnie nachylona – jest teoretyczna, w praktyce bardzo rzadka. W warunkach laboratoryjnych tak, ale w naturze nie.
STRAGEDIE PRZEŻYWANIA
2 typy stragedii:
- „r” dynamiczna
- „k” stabilizująca
Organizmy | „r” dynamiczna | „k” stabilizująca |
Wielkość | Małe | Duże |
Żyją | Krótko | Długo |
Potomstwo | Dużo | Mało |
Śmiertelność młodych | Duża | Mała |
Środowisko | Niestabilne | Ustabilizowane |
Charakter | Ilościowy | Jakościowy |
TYPY ROZMIESZCZENIA
a) skupiskowe – najczęściej spotykane w przyrodzie, np. ławice ryb, owady społeczne, stada ptaków
b) losowe – np. pająki, wije, pasożyty
c) równomierne – najrzadsze, np. ryby zamieszkujące rafy koralowe, tygrysy, sady sosnowe