Funkcja:
– łączą ze sobą inne tkanki, komórki, narządy i układy w ramach organizmu.
Tkanka łączna (wyróżnik):
1) substancja międzykomórkowa
– istota podstawowa (bez określonej formy, stanowi bazę)
– białka włókniste:
a) włókna kolagenowe
b) włókna elastylowe
c) włókna siateczkowe (retikulinowe)
2) komórki
3 typy tkanki łącznej:
1. właściwa
2. oporowa
3. płynna
Tkanka łączna właściwa
– nie zawiera elementów twardych, zawiera liczne włókna
1) tkanka łączna właściwa włóknista
– duża zawartość włókien kolagenowych i elastylowych
Tkanka łączna właściwa włóknista dzieli się na:
a) wiotka
– naczynia krwionośne
– nerwy
– mięśnie
– włókna retikulinowe
b) zbita
– ścięgna
– torebki stawowe
– włókna kolagenowe
2) tkanka łączna właściwa tłuszczowa
– komórki gromadzą dużo tłuszczu (magazynują)
– uelastycznia skórę
– funkcja ochronna, zmniejsza tarcie
3) tkanka łączna właściwa siateczkowata
– dominacja włókien retikulinowych (siateczkowych)
– tworzy zręby szpiku kostnego, śledziony
– mają zdolność fagocytarną (pochłanianie)
– umożliwiają dużo zmniejszenia komórek
4) tkanka łączna właściwa zarodkowa
– mają bardzo duże jądra komórkowe (zdolność do dzielenia się, właściwości embrionalne)
– występuje w rozwoju zarodka
– mogą przekształcić się w inne tkanki łączne
– komórki o gwieździstym kształcie
Tkanka łączna oporowa
– zawiera elementy twarde
1) tkanka łączna oporowa chrzęstna
– w substancjach międzykomórkowych oprócz elementów włóknistych występują dodatkowe glikoproteiny
– jest sztywna, ale plastyczna (podatna na odkształt)
– zawsze ułożone są w grupie (po kilka komórek) te grupy są otoczone torebkami chrzęstnymi (wydzielone obszary)
– albo wcale albo w niewielkim stopniu są unerwione i ukrwione
– wykazują bardzo słabe zdolności regeneracyjne
Tkanka łączna oporowa chrzęstna dzieli się na:
a) szklista
– tworzy szkielet wszystkich kręgowców w okresie zarodkowym
– u człowieka buduje powierzchnie stawowe (odporna na ścieranie) i przymostkowe części żeber, występowanie: nos, nagłośnia
– włókna kolagenowe
b) sprężysta
– występowanie: małżowina uszna
– współtworzy część chrząstek krtani i nagłośni
– włókna elastylowe
c) włóknista
– krążki międzykręgowe w kręgosłupie
– miejsce przyczepu ścięgien do kości
– włókna kolagenowe
2) tkanka łączna oporowa kostna
– jest twarda i sztywna
– w substancji międzykomórkowej znajdują się komórki: osteocyty (budująca, właściwa komórka), osteoblasty (komórki kościotwórcze), osteoklasty (komórki kościożerne)
– komórki ułożone są w sposób uporządkowany wokół kanałów Haversa
– w kanałach są naczynia krwionośne i nerwy
– tkanka dzięki osteoblastom i osteoklastom, komórki mają zdolności regeneracyjne
Tkanki łączna płynna – krew
Rys. Aneta Skawińska
Osocze:
– płynna ponieważ podstawowym składnikiem jest woda – funkcja: transport
– białka: 1. fibrynogen – białko, które uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi
Osocze – fibrynogen = surowica (mechanizm obronny), 2. albuminy – białka utrzymujące stałe warunki środowiska (stała pH), 3. globuliny – białka odpornościowe (przeciw ciała)
– związki organiczne: cukry (glukoza), aminokwasy, mocznik (metabolity), witaminy, hormony
– sole mineralne – zawierają ładunek – elektrolity
Elementy morfologiczne:
1. erytrocyty (czerwone białka krwi)
– nie posiadają jąder komórkowych
– oryginalny kształt – dysków, w środku wyssane
– wnętrze wypełnia barwnik: hemoglobina – chemicznie białko złożone, oprócz aminokwasów zawiera barwnik hem
2. trombocyty (białe krwinki)
– krwinki odpowiedzialne za krzepnięcie krwi
3. leukocyty (białe krwinki)
– 60% granulocyty – swoiste ziarnistości w cytoplazmie, płatowe jądra. Dzielą się na 3 podgrupy: neutrofile (obojętnochłonne), eozynofile (kwasochłonne), bazofile (zasadochłonne), zdolność do fagocytowania (pojedyncze, niewielkie ciała)
– 4% monocyty – największa komórka krwi, mogą pochłaniać dużo i trawią skupiska ciał obcych
– 36% limfocyty – wytwarzają przeciwciała – białko, które łączy się ze ściśle określonym antygenom powodując jego dezaktywację
Antygen – ciało obce (wirus, bakteria, toksyna)
Funkcje krwi:
– dostarczają tlen z płuc do wszystkich komórek ciała (rola oddechowa)
– zaopatrują komórki w materiał budulcowy i energetyczny (rola odżywcza)
– transportują zbędne i szkodliwe produkty metaboliczne (rola wydalnicza)
– rola immunologiczna
– rozprowadzają ciepło (rola termoregulacyjna)
– warunkują proces krzepnięcia krwi
– produkują przeciwciała
– pochłaniają ciała obce
– transport
– stałe środowisko
