Specjacja – proces powstawania gatunku
3 kryteria:
*Stosunki przestrzenne między populacjami (rodzaj izolacji)
2 typy specjacji:
– allopatryczna – do powstania nowych gatunków dochodzi wskutek bariery przestrzennej
– sympatryczna – populacje zostają oddzielone od siebie, ale na tym samym terenie
Tempo procesów
2 typy specjacji:
– specjacja stopniowa – nowy gatunek wskutek długotrwałej kumulacji drobnych zmian
– nagła (skokowa) – skutek: mutacje
liczba powstałych gatunków
2 typy specjacji:
– właściwa (radiacyjna) – w wyniku której powstają 2 lub więcej nowych gatunków
– filetyczna (monofiletyczna) – gatunek wyjściowy w całości przekształca się w nowy gatunek
ZJAWISKO INTROGRESJI – wskutek skrzyżowania się 2 różnych gatunków powstaje potomstwo płodne, dające początek nowemu gatunkowi
Zięby Darwina: zróżnicowanie kształtów dziobów, wskutek tego co i gdzie jadły, różny typ pokarmu. Rozwijały się na różnych wyspach, więc przestały się krzyżować. Przykład modelowy radiacji. Kiedy przestały się krzyżować, zaczęły powstawać nowe gatunki
RADIACJA ADAPTACYJNA – u gadów, dostosowały się do wszystkich siedlisk (zasiedliły rożne środowiska i rodzaje pokarmów)
MIKROEWOLUCJA – drobne zmiany w puli genowej w częstotliwości alleli, które z czasem prowadzą do powstania nowych odmian lub co najwyżej gatunków
MAKROEWOLUCJA – znaczące zmiany z reguły wywołane mutacjami, które prowadzą do powstania jednostek systematycznych wyższego rzędu (rodziny, rodzaje, rzędy, gromady -> wyżej niż gatunek)
