1. Otwór gębowy
2. Jama ustna:
A. zęby (heterodontyzm)
– w zębodołach: a) mleczne 20, b) stałe 32
– ząb jest strukturą żywą
- język – narząd silnie umięśniony, umożliwia ruchy, ułatwia formowanie kęsów i mówienie
– błona śluzowa, w niej gruczoły, które wydzielają ślinę (zawiera dużo H2O), łatwiej połknąć, bo są enzymy, które rozkładają cukry
C. kubki smakowe: czubek języka – słodki, u nasady języka – gorzki, po bokach języka – kwaśny, na krawędziach, ale też cały język jest nimi pokryty – słony
3. Gardło
– w nim krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe.
– w gardle znajduje się nagłośnia, która zamyka się do krtani w czasie jedzenia
4. Przełyk
– „rura”, która łączy gardło z żołądkiem.
– przechodzi przez klatkę piersiową, dlatego nie ma kolizji z głównymi narządami (płuca), tam
pokarm NIE jest przetwarzany.
5. Żołądek
– ściany żołądka są zbudowane z tkanki gładkiej, może się rozciągać, gromadzić więcej jedzenia, a jego skurcze powodują mieszanie się treści żołądka i jej rozcieranie.
– wnętrze wyściela błona śluzowa, w niej śluz chroniący ściany żołądka i zmiękczający pokarm.
– kwas solny tworzy środowisko kwaśne, aktywuje enzymy proteolityczne (pepsyna)
6. Dwunastnica
– pierwszy odcinek jelita cienkiego.
– do niej otwierają się przewody dwóch gruczołów: wątroby i trzustki.
WĄTROBA:
– zbudowana z tkanek miękkich
– narząd silnie ukrwiony
– gromadzi materiał zapasowy w postaci glikogenu
– produkuje i wydziela żółć, która ułatwia trawienie tłuszczowców przeprowadzając
emulgację (polega na rozpadzie dużych kropli tłuszczu na mniejsze)
– żółć gromadząca jest w woreczku, a później przewodem żółciowych trafia do
dwunastnicy
– spełnia funkcje detoksykacyjne
– przetwarza i neutralizuje alkohol
– produkuje metabolity
TRZUSTKA:
– ma strukturę pęcherzykowatą
– jest gruczołem dwufunkcyjnym
– spełnia funkcję gruczołu trawiennego
– produkuje enzymy trawiące: białka, cukry, tłuszcze
– jest gruczołem hormonalnym
– produkuje insulinę i glukagon
7. Jelito cienkie
– jest bardzo długie, ma dużą powierzchnię
– pokarm zalega w nim dłużej, może być skuteczniej wchłaniany
– skurcze wywołują ruchy perystaltyczne (robaczkowe) i przesuwanie się treści jelitowej
– wnętrze jelita wyściela błona śluzowa, jest silnie pofałdowana i tworzy kosmki jelitowe.
One podnoszą wydajność wchłaniania, bo mają dużą powierzchnię. Do kosmków wnikają naczynia krwionośne i limfatyczne, dzięki temu składniki odżywcze wchłaniane są bezpośrednio do krwi i limfy. W błonie śluzowej jelita znajdują się gruczoły śluzowe, które wydzielają enzymy, które trawią tłuszcze, cukry, białka oraz kwasy nukleinowe, ochronny śluz. Układ pokarmowy to bardzo skomplikowany system.
8. Jelito grube
– ma około 150cm długości, jego średnica jest większa niż jelita cienkiego
– pomiędzy jelitem cienkim i jelitem grubym znajduje się zastawka, zapobiegająca cofaniem
się treści pokarmowych
– w jelicie grubym wyróżniamy kątnicę (jelito ślepe) z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicę i
odbytnicę zakończoną odbytem
