Układ wydalczniczy zwierząt cz.1
UKŁAD WYDALNICZY |
|
PROTISTY | Wydalanie to usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. Wydaliny białek i kwasów nukleinowych: amoniak (toksyczny, wydalany z dużą ilością wody – organizmy wodne – protesty), mocznik, kwas moczowy (powstałe w wyniku przemian amoniaku). Protisty wydalają całą powierzchnią błony. |
GĄBKI | Wydalają metabolity przez wodniczki tętniące poszczególnych komórek bezpośrednio do wody – na zewnątrz organizmu lub do wody wypełniającej ciało gąbki. |
PARZYDEŁKOWCE | Wydalają zbędne produkty do jamy gastralnej, a następnie przez otwór gębowy wprost do wody, lub za pośrednictwem komórek magazynujących. |
PŁAZIŃCE | WIRKI: układ protonefrydialny – kanały zbiorcze rozgałęzione, na końcu komórki płomykowe (wystawione do jamy ciała, wyłapują zbędne produkty przemiany materii )
TASIEMCE: układ wydalniczy poprzeczny, a rozerwane kanaliki wydalnicze pełnią rolę otworów wydalniczych PRZYWRY: mają jeden kanał układu wydalniczego biegnący centralnie |
OBLEŃCE |
|
PIERŚCIENICE | układ metanefrydialny, bo w każdym segmencie ciała znajdują się 2 metanefrydia (urzęsione lejki z kanalikiem krętym którego ujście jest w segmencie następnym)
Wydaliną jest mocznik – NH3 + CO2
|
GŁOWONOGI | Głowonogi mają jedną lub dwie pary nerek. Zrastają się one ze ściankami pni żylnych w pobliżu serca, które uwypuklają się do ich wnętrza tworząc gąbczaste wyrostki. Nerki otwierają się do wtórnej jamy ciała za pomocą lejków. Ściany nerek pokrywa nabłonek wydzielniczy. Moczowody są parzyste. Mają one ujście w jamie ciała, po bokach odbytu. |
ŚLIMAKI | ślimaki mają 1 nerkę która kończy się otworem wydalniczym
nerka typu przednercze (składa się z licznych urzęsionych lejków otwierających się do jamy ciała) Wydaliną ślimaków jest:
|
MAŁŻE |
|
STAWONOGI (SKORUPIAKI) | są to gruczoły zielone(czułkowe) – są to przekształcone i skupione metanefrydia pierścienic
wydaliną jest amoniak |
OWADY | cewki Malpighiego – liczne, rurkowate wyrostki na środku jelita środkowego, wystawione do jamy ciała, zbierają z jamy ciała szkodliwe metabolity i przekazują je do jelita
wydaliną jest kwas moczowy, są urykoteliczne |
PAJĘCZAKI | narządy wydalnicze to cewki Malpighiego
oprócz kwasu moczowego wydalają również guaninę (związek azotowy) |