Wirusy są zbudowane z białek i kwasów nukleinowych. Zawierają DNA lub RNA
(rysunek wykonała Aneta Skawińska)
Kapsyd – płaszcz białkowy (regularne bryły)
Wirusy:
– bryłowe
– spiralne
– spiralno-bryłowe
Niektóre wirusy mogą posiadać otoczkę śluzową.
Bakteriofagi – wirusy bakteryjne
(najbardziej skomplikowany kapsyd)
Wewnątrz kapsydu znajduje się kwas nukleinowy.
Wirusy:
– nie przeprowadzają żadnych reakcji metabolicznych (nie oddychają itp.)
– nie wykazują budowy komórkowej
– nie posiadają błony, cytoplazmy, organelli
– nie odżywiają się, nie oddychają, nie wydalają
Rozmnażanie
Dzięki temu, że posiadają kwas nukleinowy mogą się rozmnażać, lecz tylko w żywej komórce!
Cykl lityczny
1. Etap adsorpcji
Wirus przytwierdza się do ściany bądź błony komórkowej
2. Etap penetracji
Do wnętrza komórki wnika tylko kwas nukleinowy DNA
3. Etap replikacji
Zaczyna się powielać, replikować, tworzy kopię kapsydu. Syntetyzowane są białka kapsydu na podstawie DNA wirusa.
4. Etap składania
DNA wirusa wnika do kapsydu
5. Etap uwalniania
Po połączeniu kapsydu i DNA komórka się rozpada. Wirusy są uwalniane i mogą infekować inne komórki.
Wirion – wirus poza komórka (nie namnaża się)
Cykl lizogeniczny
Zainfekowana komórka nie ginie, lecz przekształca się, nabierając cech komórki nowotworowej (transformacja nowotworowa). Dlatego niektóre wirusy są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów.
Choroby wywołane przez wirusy:
1. wścieklizna – choroba przenoszona między zwierzętami w bezpośrednim kontakcie. Wirus rozwija się w mózgu, powodując śmierć zwierzęcia w ciągu kilkunastu dni. Choroba ta może występować również u człowieka.
2. AIDS (zespół nabytego upośledzenia odporności). Chorobę tę wywołuje wirus HIV. Atakuje białe krwinki człowieka. Przenosi się drogą płciową luz za pośrednictwem zakażonej krwi. Prowadzi do śmierci.
Choroby wywołane przez bakterie:
1. gruźlica – wywołują ją prątki gruźlicy. Jest to groźna, przewlekła choroba, atakująca najczęściej płuca. W Polsce uznana jest za chorobę społeczną.
2. zapalenie płuc – wywołują różne rodzaje bakterii.
