Zasady zapisu i właściwości kodu genetycznego
W strukturze DNA zapisana jest informacja o strukturze białek, ponieważ:
– białka są podstawowym i specyficznym budulcem każdego żywego organizmu
– są enzymami, które umożliwiają syntezę wszystkich innych związków chemicznych
DNA | BIAŁKO |
polimer | polimer |
n x nukleotyd | n x aminokwas |
kolejność nukleotydów (sekwencja) | kolejność aminokwasów |
4 różne nukleotydy | 20 różnych aminokwasów |
Kod genetyczny jest kodem trójkowym, to znaczy, że 3 kolejne nukleotydy zapisują informacje o jednym aminokwasie w białku.
KODON (TRIPLET) = 3 nukleotydy
Właściwości kodu genetycznego:
– trójkowy
– liniowy
– bezprzecinkowy -między kodonami nie ma nukleotydów oddzielających kodony
– niezachodzący (nie nakładający się) – każdy nukleotyd nie ma części wspólnej
– jednoznaczny – dany kodon zapisuje tylko jeden aminokwas
– zdegenerowany – kilka kodonów może zapisywać ten sam aminokwas
– w nim jest tylko jeden kodon start -> AUG, który koduje metioninę; trzy kodony stop -> UAA, UAG, UGA, które nie zapisują żadnego aminokwasu
– uniwersalny – u wszystkich żywych organizmów te same kodony zapisują aminokwasy