Gromada: Płazy (Amphibia)
Podgromada: Płazy tarczogłowe (†Labyrinthodontia)
Podgromada: Płazy współczesne (Lissamphibla)
Rząd: Ogoniaste (Urodela)
Rząd: Bezogonowe (Anura)
Rząd: Beznodie (Apoda)
- Bezowodniowce – nie wytworzyły błon płodowych.
- W ich cyklu rozwojowym okres między jajem a larwą odbywa się w wodzie.
- Płazy wywodzą się z ryb mięśniopłetwowych.
- Płaz semuria ma cech gadzie: jeden kłykieć potyliczny oraz budowa kończyn jest podobna.
Budowa zewnętrzna
- Okryte wielowarstwowym naskórkiem.
- Wyłupiaste oczy. Bardzo duży otwór gębowy.
- Między palcami mogą występować błony pławne.
- Wykształcenie kończyn przednich i tylnych.
- Palczaste stopy, które umożliwiły im przyczepienie do podłoża.
- Skóra pokryta wydzieliną gruczołów śluzowych.
- Grzbietobrzusznie spłaszczone ciało.
- Szkielet całkowicie skostniały, osiowy zbudowany z ażurowej czaszki (ma wiele otworów) i kręgosłupa. Brak żeber i klatki piersiowej.
- Obecność pasa barkowego i miednicowego. Czaszka połączona jest z kręgosłupem ruchomo za pomocą dwóch kłykci potylicznych umożliwiających tylko potakujące ruchy.
- Oczy i otwór nosowy w górnej części ciała.
Układ pokarmowy
- Wszystkie są drapieżnikami. Jedynie larwy bezogonowych płazów jedzą rośliny.
- Homodontyzm – niezróżnicowanie zębów. Umięśniony język.
- Pokarm trafia do kloaki, czyli steku.
Układ oddechowy
- Oddychają parzystymi płucami. Pompa gardzielowa służy do wentylacji płuc (bo brak klatki piersiowej). Choć kijanki i niektóre wodne płazy oddychają skrzelami.
- Występuje tchawica, która transportuje powietrze do płuc.
- Skóra bogato unaczyniona – uczestniczy w wymianie gazowej.
Układ krążenia
- Kijanki: serce ma jeden przedsionek i jedną komorę (jak u ryb).
- Dorosłe płazy mają dwa obiegi krwi (mały i duży), serce trójdziałowe (2 przedsionki, 1 komora).
- Mały (płucny) – w płucach znajduje się sieć naczyń włosowatych (tlen do krwi i usuwany dwutlenek węgla).
- Duży (organizmalizmy) – w tkankach występuje sieć naczyń włosowatych (z krwi do tkanek tlen, z tkanek do krwi CO2).
Układ nerwowy i narządy zmysłów
- Lepszy (od wcześniejszych omawianych zwierząt) rozwój półkul mózgowych.
- Mózgowie składa się z kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia.
- Oczy wyposażone w powieki.
- Regulują ostrość widzenia jak ryby przez przesuwanie soczewki.
- Płazy wodne mają linie naboczne. Płazy lądowe mają natomiast parzyste uszy, torebki węchowe i receptory smaku.
Układ wydalniczy
- Parzyste przedłużone nerki. Mocz to roztwór mocznika i amoniaku.
- Zapłodnienie w wodzie. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Jajorodność. Postać larwalna oddycha pod wodą skrzelami.
- Rozdzielnopłciowe, dymorfizm płciowy (wielkość, ubarwienie).
- Parzyste gonady (przewody uchodzą do kloaki).
- Skrzek – zlepione, galaretowate sznury lub złoża jaj.
(z Notatek Anety Skawińskiej: http://bio-logia.blog.onet.pl/Plazy-zwierzeta-ziemnowodne,2,ID412588628,n )
| Ogoniaste: | Bezogonowe: | Beznogie: |
| Ciało wydłużone; 4 kończyny; Dobrze rozwinięty ogon; Występują na półkuli północnej w wodach słodkich; Składają jaja pojedynczo; Należą do nich: traszki, salamandry, odmieniec jaskiniowy. | Występują prawie zawsze na całej półkuli ziemskiej prócz terenów podbiegunowych; Tułów jest silnie skrócony; Odnóża tylne przystosowane są do pływania i skakania; Należą do nich:żaby, ropuchy, kumaki, rzekotki, grzebuszka ziemna. | Żyją w tropikalnych lasach – w ziemi; Zamieszkują Amerykę południową i Azję; Ciało ma kształt robakowaty; (przypomina duże dżdżownice) W skórze mają drobne łuski. |
- W Polsce wszystkie płazy są chronione.
Artykuł powstał na podstawie:
Biologia klasa 1. OPERON, zakres rozszerzony, Gdynia 2005
