Ptaki – budowa zewnętrzna i układy

0 2 201
Gromada: Ptaki (Aves)
Podgromada: Praptaki (Archaeornithes)
Podgromada: Enantiornithes
Podgromada: Neornithes
Nadrząd: Ptaki bezgrzebieniowe (Palaeognathae)
Narząd: Ptaki grzebieniowe (Neognathae)
  • Tak jak gady są owodniowcami, jednak są stałocieplne (gady zmiennocieplne).
  • Liczą około 8500 gatunków, a w Polsce mieszka 200 z nich.
  • Ptaki wywodzą się od teropodów, czyli drapieżnych dinozaurów.
  • Odziedziczyły dwunożność, trójplaczastość, obojczyki zrośnięte w widełki, kości spneumatyzowane, upierzenie, skrzydła, mostek, skrócony kręgosłup i zrastanie się kręgów z miednicą.
  • Istnieje wiele hipotez, mówiących o tym dlaczego ptaki wykształciły skrzydła. Najważniejszymi z nich są:
    a) arborealna – zwierzęta nadrzewne używały lotu ślizgowego, a potem rozwinął się lot aktywny;
    b) kursorialna – zwierzęta naziemne utrzymywały równowagę, pomagając sobie przednimi kończynami, po czym wykształciły się skrzydła.

Budowa zewnętrzna

  • Ciało pokryte piórami (homologiczne do łusek u gadów), które powstały z naskórka; służą do izolacji termicznej i nadają opływowy kształt; rodzaje piór: okrywowe i puchowe; na skrzydłach ptaki mają lotki i sterówki na ogonie.
  • Aerodynamiczny kształt ciała.
  • Szczęki pozbawione zębów, ale zakończone dziobem, który zmniejsza opór powietrza.
  • Kończyny przednie przekształcone w skrzydła.

Szkielet

  • Spneumatyzowane kości – lekkie, zaopatrzone w worki powietrza.
  • Rozwój grzebienia na mostku, jest to miejsce przyczepu silnych mięśni poruszających skrzydłami.
  • Kość krucza – masywna, daje oparcie kościom skrzydeł.
  • Zrośnięcie obojczyków w kształt litery „V”. Wyrostki haczykowate na żebrach, usztywniające i wzmacniające odcinek piersiowy kręgosłupa.
  • Silnie zredukowane kręgi odcinka ogonowego.
  • Czaszka łączy się z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego i dwóch pierwszych kręgów szyjnych, co wraz z ruchomością całego szyjnego odcinka kręgosłupa zapewnia głowie dużą ruchliwość.
  • Silny rozwój mięśni poprzecznie prążkowanych, które są zróżnicowane na tzw. białe i czerwone, te drugie są szczególnie dobrze rozwinięte u dużo i dobrze latających ptaków.

Układ pokarmowy

  • Zróżnicowane dzioby, które mogą służyć do kucia drewna, spijania nektarów, do odcedzenia pokarmu z wody, są więc wszystkożerne.
  • Wykształcenie woli – struktury służącej do zmiękczania i magazynowania pokarmu. Pokarm rozdrobniony zostaje w żołądku, niestrawione resztki są usuwane jako tak zwane wypluwki.

Układ oddechowy

  • Płuca zbudowane z kanalików, przez które powietrze stale przepływa w tym samym kierunku, dzięki temu wymiana gazowa zachodzi w trakcie wdechu i wydechu.
  • Worki powietrzne – wypełniają puste przestrzenie w kościach i między narządami., dzięki nim możliwe jest podwójne oddychanie.

Układ krążenia

  • Serce czteroczęściowe z pełną przegrodą.
  • Krwinki czerwone mają jądra komórkowe.

Układ nerwowy i narządy zmysłów

  • Znaczny rozwój półkuli mózgowych, móżdżku i płatów wzrokowych.
  • Słaby węch, dobry wzrok i słuch.

Układ wydalniczy

  • Brak pęcherza moczowego, mocz spływa do steku (ujście rozrodcze, wydalnicze, pokarmowe), gdzie łączy się z kałem i jest wydalany jako tak zwany kałomocz.   
  • U samic obecność tylko jednego jajnika i jajowodu. Wszystkie są jajorodne. Zapłodnienie wewnętrzne, rzadko na wierzchu kloaki znajduje się narząd kopulacyjny, częściej do zapłodnienia dochodzi w wyniku zetknięcie kloak.
  • Zagniazdowniki – po wykluciu samodzielnie chodzą i opuszczają gniazdo.
  • Gniazdowniki – po wykluciu są bezradne.
  • Występuje silny dymorfizm płciowy.

Artykuł powstał na podstawie:

Biologia klasa 1. OPERON, zakres rozszerzony, Gdynia 2005 

Oceń ten post
Subscribe
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Masz przemyślenia? Napisz komentarz!x