Barwienie kadziowe

BARWIENIE KADZIOWE Z ZASTOSOWANIEM INDYGO

OPIS:
– Indygo jest nierozpuszczalne w wodzie, zatem nie nadaje się do bezpośredniego barwienia tkanin.
– Można jednak poddać indygo prostej reakcji redukcji wodorosiarczynem sodu, aby otrzymać żółtawy związek, zwany leukoindygo, który dobrze rozpuszcza się w wodzie.
– W przemyśle roztwór taki określa się mianem kadzi.
– „Kadziowe” barwienie indygiem polega zatem na wytworzeniu rozpuszczalnego leukoindyga, zanurzeniu barwionych materiałów i odtworzeniu nierozpuszczalnego barwnika na tkaninie przez utlenienie leuko-formy tlenem z powietrza.

– Metody otrzymania indygo opisałam tutaj:
Met. 1: https://biomist.pl/chemia/doswiadczenia-chemiczne/otrzymywanie-indygo-metoda-i-2/1008
Met. 2: https://biomist.pl/chemia/doswiadczenia-chemiczne/otrzymywanie-indygo-met-2/1611

SPRZĘT:
– zlewka o poj. 250 ml
– bagietka
– palnik
– trójnóg
– siatka ceramiczna

ODCZYNNIKI:
– indygo: 100 mg
– woda: 50 ml
– 10 % roztwór NaOH: 2,5 ml
– stały wodorosiarczan (IV) sodu: 0,5 g
– bawełniana tkanina do barwienia

WYKONANIE:
1. W zlewce o poj. 250 ml umieszcza się 100 mg indygo (1) oraz 50 ml wody oraz 2,5 ml 10 % roztworu NaOH i 0,5 g stałego wodorosiarczanu (IV) sodu (*).
2. Mieszaninę ogrzewa się do całkowitej redukcji i rozpuszczenia barwnika (**).
3. W tak przygotowanej kadzi, zawierającej roztwór leuko-indygo, umieszcza się tkaninę do barwienia, ogrzewając roztwór w temp. wrzenia przez 10 min.
4. Następnie barwioną szmatkę płucze się wodą i pozostawia do wyschnięcia (***), (2).

OBSERWACJE:
(*) Mieszanina ma barwę granatową.
(**) Na skutek redukcji indygo zanika barwa niebieska i osad barwnika rozpuszcza się.
(***) Szmatka przyjmuje niebieską barwę.

UWAGI DOTYCZĄCE PRZEPROWADZENIA DOŚWIADCZENIA:
(1) Barwienie należy wykonywać w rękawiczkach.
(2) Aby uzyskać głębszy odcień koloru, należy kąpiel w barwniku kilkakrotnie powtórzyć, ale wówczas po każdym zanurzeniu w kadzi i ogrzewaniu w temp. wrzenia przez 10 minut wystarczy tkaninę opłukać wodą i ponownie zanurzyć w kadzi i gotować, bez uprzedniego suszenia.