Kluczowe etapy przemiany tłuszczowców:
– tłuszcz obojętny (trigliceryd) ulega hydrolizie
– powstaje glicerol, który przekształca się w fosfodihydroksyaceton (wykorzystany do glikolizy) i kwas tłuszczowy, który jest poddany β-oksydacji i dwóm dehydogenacją (1x z NAD i 1x z FAD)
– powstaje acetylo-CoA (który jest niezbędny do cyklu Krebsa, a później do łańcucha oddechowego)
Β-oksydacja – pofragmentowanie cząsteczek kwasu tłuszczowego na dwuwęglowe reszty octanowe dołączana do kolejnych cząsteczek koenzymu A. β-oksydacja zachodzi w matrix mitochondrium
Rys. Aneta Skawińska
Przemiany białek
1. białko –> HYDROLIZA –> aminokwas
2. REAKCJA TRANSAMINACJI, która polega na przeniesieniu grupy aminowej z jednego aminokwasu na drugi, w ten sposób można je przekształcać
3. DEZAMINACJA – odłączenie grupy aminowej i powstaje ketokwas (kw. organiczny, posiada grupę ketonową) oraz amoniak
Na tym etapie kończą się przemiany białek u zwierząt wodnych wydalających amoniak.
Zwierzęta amonioteliczne – mogą usuwać NH3 amoniak (ryby, skorupiaki). Amoniak rozpuszcza się w wodzie, jest silnie toksyczny.
Zwierzęta lądowe
Rys. Aneta Skawińska
– proces zachodzi w komórkach wątroby
Zwierzęta lądowe, które nie muszą oszczędzać H2O.
Karbamylofosforan wchodzi do cyklu mocznikowego.
Rys. Aneta Skawińska
Zwierzęta ureoteliczne (płazy, ssaki)
Mocznik – dobrze rozpuszcza się w wodzie, nie jest tak toksyczny jak amoniak
Zwierzęta lądowe (wody jest mało, są jajorodne) z karbamylofosforanu powstaje kwas moczowy.
Kwas moczowy (budowa pierścieniowa, zawiera dużo N, stały, krystaliczny)
Rys. Aneta Skawińska
Zalety kwasu moczowego:
– nie rozpuszcza się w wodzie
– nie jest toksyczny
Wady kwasu moczowego:
– ogromne nakłady energetyczne
Zwierzęta urikoteliczne (wydalają kwas moczowy, gady, ptaki, większość owadów)