Porosty
– efekt symbiozy dwóch różnych organizmów
– symbioza (mutualizm) ściśle powiązane ze sobą, oba organizmy czerpią korzyści
– tworzą grzyby z gromady workowców oraz glony z gromady zielenic
– grzyb ułatwia glonom pobieranie wody i soli mineralnych, chroni glony przed wysychaniem, natomiast glony przeprowadzają fotosyntezę dostarczając grzybom pokarm
Komponenty = grzyb + glon
– wzajemnie powiązania strukturalne:
a) ułożone są warstwowo (u góry ubita warstwa grzyba, następne glon, na dole grzyb z chwytnikami)
b) porosty wykazują budowę plechową (brak zróżnicowania na tkanki i organy)
3 typy morfologiczne budowy plechy porostów:
1) budowa skorupiasta (blaszkowata) – całą powierzchnią przylegają do podłoża, np. złotorost
2) budowa liściowata – plecha jest częściowo pościnana, tylko część powierzchni przylega do podłoża, np. płucnica islandzka
3) budowa krzaczkowata – wyrastają w większości ponad podłoże, mają kształt prostych lub rozgałęzionych rurek, np. chrobotki
Czynności życiowe porostów
1. odżywianie
Są organizmami samowystarczalnymi, mogą występować na obszarach niegościnnych, np. skała, wydma.
Są także pionierami – zasiedlają środowisko jako pierwsze
Helotyzm – grzyb czerpie od glonów, lecz sam nic w to nie wnosi
2. oddychanie – tlenowe
3. rozmnażanie
Porosty jako całość rozmnażają się tylko i wyłącznie wegetatywnie (bezpłciowo – powstaje całość z fragmentu organizmu). Płciowo i przez zarodniki rozmnażają się oddzielnie grzyby i glony.
Urwistki – twory bardziej wyspecjalizowane (upakowane glon + grzyb)
Wyrostek – dowolny fragment plechy
Porosty wykazują wrażliwość na stężenie dwutlenku siarki w powietrzu
a) najbardziej odporne (najmniej wrażliwe) są porosty blaszkowate (najmniejszy kontakt z otoczeniem)
b) liściowate
c) najmniej odporne – krzaczkowate
Skala porostowa powstała wskutek oparcia o wrażliwość na stężenie dwutlenku siarki.
– doskonałe narzędzie do badania atmosfery
1) chrobotki – czyste
2) liściowate (trochę zanieczyszczeń)
3) blaszkowate (duże zanieczyszczenie)
4) glony (bardzo duże zanieczyszczenie)
Porosty jako pionierzy przyspieszają proces sukcesji skały
1) przyspieszają wietrzenie
– mechaniczne (strzępki wnikają w skały)
– chemiczne (wydzielając kwasy porostowe, mieszaniny kwasów organicznych rozpuszczają skałę)
2) stają się źródłem pokarmu – próchnica – obumierają, tworzą jedną cienką warstwę
